Επιλογή Σελίδας
Σαμιακή Λαογραφία

Το σύνολο των λαογραφικών μουσείων στην Σάμο, είναι οκτώ. Τα μουσεία αυτά βρίσκονται στο Καρλόβασι, στα Κουμέικα, στα Μεσόγεια, στον Παγώνδα, στην Άμπελο, στους Μαυρατζαίους, στους Μυτιληνιούς και στο Πυθαγόρειο. Το κάθε μουσείου εκθέτει συλλογές και αντικείμενα που αντικατοπτρίζουν τον καθημερινό τρόπο ζωής και πολιτισμό των ανθρώπων από την αντίστοιχη κοινωνία της πόλης ή χωριού που βρίσκεται το μουσείο. Τα μουσεία αυτά έχουν φτιαχτεί και συντηρούνται με ιδιωτικές πρωτοβουλίες, είτε ανθρώπων είτε συλλόγων που δραστηριοποιούνται στο αντίστοιχο χωρίο, με εξαίρεση το μουσείο του Καρλοβάσου που ανήκει στον δήμο Δυτικής Σάμου.

Ο τρόπος με τον οποίο είναι στημένα τα μουσεία και τα εκθέματα τους, είναι τέτοιος έτσι ώστε να αντικατοπτρίζει το μέσο σπίτι από την αντίστοιχη εποχή και το πως οι άνθρωποι τότε ζούσαν. Στο μουσείο των Κουμέικων για παράδειγμα, το ίδιο το κτήριο του μουσείου, ήταν σπίτι και έχουν προσπαθήσει να κρατήσουν οποιοδήποτε αντικείμενο μέσα και να διατηρήσουν την αισθητική που είχε το σπίτι τότε. Ακόμα και το πάτωμα που είναι ξύλινο και παλιό, δεν το άλλαξαν και απλά το συντήρησαν έτσι ώστε να μπορεί ο κόσμος να το επισκεφθεί.

Όσον αφορά τα εκθέματα των μουσείων αυτών, ένα σημαντικό ποσοστό προέρχεται από ερειπωμένα κτήρια ή ακόμη και από σκουπίδια σε κάδους, με αρκετούς ανθρώπους να τα μαζεύει και να τα δίνει στα λαογραφικά μουσεία. Αρκετοί επίσης δωρίζουν αντικείμενα που ανήκουν στην οικογένεια τους από παλαιότερες γενεές και θεωρούν ότι έχουν θέση σε λαογραφικό μουσείο. Οι ίδιοι άνθρωποι που ασχολούνται με τα λαογραφικά μουσεία, έχουν μαζέψει και έχουν εκθέσει αντικείμενα στα μουσεία, με πολλά από αυτά να αποτελεί και την αρχική συλλογή των μουσείων όταν αυτά πρωτοανοίξανε και γίνανε επισκέψιμα.

Σε γενικές γραμμές, οι δυσκολίες που έχουν τα μουσεία είναι αρκετές, και κατά κύριο λόγο αφορούν οικονομικούς παράγοντες. Στα περισσότερα μουσεία, η μόνη δυνατότητα που έχουν για την συντήρηση των εκθεμάτων είναι ένας αφυγραντήρας, αφού τα ποσοστά της υγρασίας στο νησί είναι συχνά μεγάλα, και κάποιον γενικό καθαρισμό στο μουσείο για να μην υπάρχει σκόνη. Το δύσκολο στην συντήρηση, από τι μας είπαν οι περισσότεροι είναι τα φορέματα, τα οποία πρέπει να στέλνονται σε ειδικά εργαστήρια και το κόστος τους είναι μεγάλο. Ο μεγάλος σεισμός της Σάμου το 2020 επίσης, δημιούργησε αρκετά προβλήματα, αφού κάποια μουσεία έχουν θέματα με το ίδιο το κτήριο, με την συντήρηση και την επισκευή ενός κτηρίου να είναι αρκετά δαπανηρή. Ένα ακόμη πρόβλημα στην λειτουργεία των μουσείων αυτών, είναι και η διασπορά της πανδημίας του Covid-19 με τα περιοριστικά μέτρα που υπάρχουν από την άνοιξη του 2020, σε παγκόσμια κλίμακα, να επηρεάζουν άμεσα τον τουρισμό, άρα και την επισκεψιμότητα τους. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα ότι το μουσείο στους Μυτιληνιούς, την θερινή σεζόν του 2020 το μουσείο δεν άνοιξε καθόλου.